पुरवठा विभाग

उद्दिष्ट :-

जीवनावश्यक वस्तू रास्तभावात आणि ठराविक प्रमाणात उपलब्ध करून देण्याकरिता “सार्वजनिक वितरण व्यवस्था” अन्न नागरी पुरवठा व ग्राहक सरंक्षण विभागामार्फत कार्यान्वित केलेली आहे.

जिल्हास्तरावरील प्रशासकीय रचना:-

लक्ष्यनिर्धारित सार्वजनिक वितरण व्यवस्थेअंतर्गत सर्व टप्प्यांवर अधिक पारदर्शकता आणण्यासाठी व लाभार्थ्यांना नियमित व विहित कालावधीत अन्नधान्य पोहोचविण्याकरिता पहिल्या टप्याची वाहतुक भारतीय अन्न महामंडळाच्या बेस डेपोपासून शासकीय धान्य गोदामापर्यंत, दुसऱ्या टप्याची वाहतुक शासकीय धान्य गोदाम ते रास्त भाव धान्य दुकानांपर्यंत तसेच थेट वाहतुक भारतीय अन्न महामंडळाच्या बेस डेपोपासून ते थेट रास्त भाव धान्य दुकानापर्यंत वाहतूक कंत्राटव्दाराव्दारे शासकीय खर्चाने अन्नधान्याची वाहतूक करण्यात येते.

जिल्हा पुरवठा कार्यालयाच्या आखत्यारीतील शासकीय धान्य गोदाम

महाराष्ट्र लोकसेवा हक्क अधिनियम, 2015.

क्रमांक  संकीर्ण 1014/प्र.क्र.-176 (भाग-1) नापु-12. महाराष्ट्र लोकसेवा हक्क अधिनियम, 2015 (2015 चा नहा.31) याच्या कलम 3 च्या पोट-कलम (1) द्वारे प्रदान केलेल्या अधिकारांचा वापर करून, आणि शासकीय अधिसूचना, अन्न, नागरी पुरवठा व ग्राहक संरक्षण विभाग, क्रमांक संकीर्ण 1014/1306/प्र.क्र.- 176/ नापु-12, दिनांक 14 ऑक्टोबर, 2015 चे अधिक्रमण करुन, अन्न. नागरी पुरवठा व ग्राहक संरक्षण विभाग, याव्दारे, उक्त अधिनियमाच्या प्रयोजनार्थ, अन्न, नागरी पुरवठा व ग्राहक संरक्षण विभागाच्या दुय्यम  अधिकान्यांद्वारे पात्र व्यक्तींना पुरवावयाच्या, यासोबत जोडलेल्या अनुसूचीच्या स्तंभ (2) मध्ये विनिर्दिष्ट केलेल्या लोकसेवा तसेच उक्त अनुसूचीच्या अनुक्रमे स्तंभ (3), (4), (5) व (6) मध्ये विनिर्दिष्ट केल्याप्रमाणे अशा लोकसेवा पुरविण्याची ठराविक कालमर्यादा, पदनिर्देशित अधिकारी, प्रथम अपीलीय प्राधिकारी व द्वितीय अपीलीय प्राधिकारी अधिसूचित कारीत आहे.

अनुसूची

पुरवठा विभागाकडील योजना

1. प्राधान्य कुटुंब योजना (पी.एच.एच.) :-

दि. 1 फेब्रुवारी, 2014 पासून राज्यात राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा कायद्याची अंमलबजावणी सुरु झालेली आहे. त्यानुसार  लाभार्थ्यांचे अंत्योदय गट व प्राधान्य गट असे दोन गट अस्तित्वात आले असून प्राधान्य गटाच्या लाभार्थ्यास प्रतिमाह प्रतिव्यक्ती 5 किलो अन्नधान्याचे वाटप करण्यात येते.

राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अधिनियम, 2013 अंतर्गत लाभार्थ्यांची निवड करण्यासाठी निकष ठरवितांना लक्ष्य निर्धारीत सार्वजनिक वितरण व्यवस्थेअंतर्गत लाभ घेत असलेल्या (ब-1) मधील लाभार्थ्यांपैकी ज्या लाभार्थ्यांनी सन 2011 मध्ये विहित नमुन्यात वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न नमूद केले आहे, त्या उत्पन्नानुसार शहरी भागात कमाल रु. 59,000/- पर्यंत वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न असणाऱ्या लाभार्थ्यांचा पात्र लाभार्थी म्हणून व ग्रामीण भागात कमाल रु. 44,000/- पर्यंत वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न असणाऱ्या लाभार्थ्यांचा पात्र लाभार्थी म्हणून समावेश करणेबाबत दिनांक 17.12.2013 च्या शासन निर्णयान्वये निर्णय घेण्यात आला आहे. सदर लाभार्थ्यांकडील केशरी शिधापत्रिकांवर प्रथम पृष्ठावर “वरील उजव्या कोपऱ्यात” “प्राधान्य कुटुंबातील लाभार्थी” असा शिक्का मारण्यात आला आहे.

2. अंत्योदय अन्न योजना (ए.ए.वाय.) :-

सर्वात गरीब कुटुंबांना या योजनेंतर्गत दि.01.05.2001 पासून अन्नधान्य पुरवले जाते.या योजनेंतर्गत, विधवा किंवा अशक्त आजारी व्यक्ती किंवा अपंग व्यक्ती किंवा 60 वर्षे किंवा त्याहून अधिक वयाच्या व्यक्ती किंवा एकल महिला किंवा कोणतेही सामाजिक समर्थन अथवा उदरनिर्वाहाचे साधन नसलेले अविवाहित पुरुष. सर्व आदिम आदिवासी कुटुंबांना प्राधान्य दिले गेले.  तसेच या योजनेंतर्गत, खालील श्रेणीतील कुटुंबे ओळखली गेली आहेत आणि त्यांना अन्नधान्य दिले जाते. (अ) स्वमालकीची जमीन नसलेले शेतमजूर, अल्पभूधारक शेतकरी, ग्रामीण कारागीर/कारागीर जसे की कुंभार, चर्मकार, विणकर, लोहार, सुतार, झोपडपट्टीतील रहिवासी, कुली, रिक्षाचालक यांसारख्या अनौपचारिक क्षेत्रात दररोज आपली उपजीविका करणाऱ्या व्यक्ती. गाड्या ओढणारे, फळे आणि फुलांचे विक्रेते, सर्पमित्र, चिंध्या वेचणारे, मोची, निराधार आणि ग्रामीण आणि शहरी दोन्ही भागांतील इतर तत्सम श्रेणी.  सरकारने दि.11.09.2009 रोजी एचआयव्ही/एड्स व्यक्ती आणि कुष्ठरोगग्रस्त व्यक्तींना प्राधान्याने ए.ए.वाय. रेशनकार्ड देण्याबाबत परिपत्रक जारी केले आहे, ज्यांची नावे बीपीएल यादीत आहेत त्यांना देखील समाविष्ट करण्याच्या सूचना आहेत.

3. शिवभोजन योजना :-

राज्यातील गरीब व गरजू जनतेला सवलतीच्या दरात भोजन उपलब्ध करून देण्यासाठी राज्य शासनाने              दि.01 जानेवारी, 2020 रोजीच्या शासन निर्णयान्वये शिवभोजन योजना दि. 26.01.2020 पासून सुरु केली आहे. शिवभोजन थाळीमध्ये 2 चपात्या, 1 वाटी भाजी, 1 वाटी वरण व 1 मूद भाताचा समावेश आहे. शिवभोजन योजना कार्यान्वित करण्यासाठी “शिवभोजन ॲप्लिकेशन” विकसित करण्यात आले आहे. त्याचा वापर करुनच शिवभोजन थाळी वितरीत करण्यात येते. शिवभोजन थाळ्या वितरीत करण्यापूर्वी लाभार्थ्याचे नाव व फोटो घेणे बंधनकारक आहे तर फोन नंबर वैकल्पिक आहे. या ॲपवर शिवभोजन केंद्र चालकास रोजचा मेन्यू प्रसिद्ध करता येतो.

4. फोर्टिफाईड राईस (गुणसंवर्धीत तांदुळ) :-

देशात आणि राज्यात मोठया प्रमाणावर असलेल्या ॲनिमिया या समस्येवरील उपाय म्हणून पोषणतत्व गुणसंवर्धीत तांदळाचे दाणे (फोर्टिफाइड राईस केरने l- एफआरके) (जे तांदळाच्या पीठापासून बनलेले असतात व ज्यात मोठ्या प्रमाणात लोह, फॉलिक ॲसिड व व्हिटामिन B12 यांसारख्या सूक्ष्म पोषकद्रव्यांचा समावेश असतो ) सार्वजनिक वितरण व्यवस्थेंतर्गत वाटप होणाऱ्या सर्वसाधारण तांदळात 1 (एफआरके) : 100 (सर्वसाधारण तांदळाचे दाणे) याप्रमाणात मिसळून, तयार होणारा फोर्टिफाईड तांदूळ (पोषणतत्व गुणसंवर्धीत तांदूळ) वितरीत करण्याचा निर्णय केंद्रशासनातर्फे घेण्यात आला आहे. यानुसार केंद्र शासनाने दि.18 एप्रिल, 2022 रोजीच्या पत्रान्वये 100% केंद्र शासनाच्या आर्थिक सहाय्याने पीडीएस अंतर्गत लाभार्थ्यांना फोर्टिफाईड तांदूळ वितरण करण्यास मंजुरी दिलेली आहे.

पणन हंगाम 2024-25 मधील शेतकऱ्यांकडून खरेदी केलेल्या धानाची भरडाई साठी ठाणे जिल्यात जिल्हा मार्केटिंग अधिकारी व प्रादेशिक व्यवस्थापक आदिवासी विकास महामंडळ मर्या. जव्हार या दोन अभिकर्ता संस्था कार्यरत आहेत.

5. किमान आधारभूत किंमत (एम.एस.पी.) :-

किमान आधारभूत किंमत खरेदी योजना ही केंद्र शासनाची योजना शेतकऱ्यांच्या हितासाठी आहे. या योजनेअंतर्गत केंद्र शासन निरनिराळया पिकांच्या किमान आधारभूत किंमती जाहीर करते. आधारभूत किंमतीचा लाभ शेतकऱ्यांना होण्याच्या दृष्टीने व त्यांना हमी भावापेक्षा कमी किंमतीने (डीस्ट्रेस सेल) धान्य विकावे लागू नये, म्हणून राज्य शासनातर्फे एफ.ए.क्यू (वाजवी सरासरी गुणवत्ता) दर्जाच्या धानाची/भरडधान्याची खरेदी करण्यात येते. महाराष्ट्र राज्यात केंद्र शासनाची “नोडल एजन्सी ” म्हणून भारतीय अन्न महामंडळ काम पाहते. भारतीय अन्न महामंडळाच्या वतीने राज्य शासन या योजनेची अंमलबजावणी राज्य सहकारी पणन महासंघ, मुंबई (बिगर आदिवासी क्षेत्रात) व महाराष्ट्र राज्य सहाकारी आदिवासी विकास महामंडळ, नाशिक (आदिवासी क्षेत्रात) या दोन अभिकर्ता संस्थांमार्फत करते.

• ठाणे जिल्हयात तालुकानिहाय मंजुर एकुण 608 रास्त भाव दुकाने.

• धान्य वितरण परिमान (आकडे किलोमध्ये, माहे सप्टेंबर-2025 अखेर )

• माहे सप्टेंबर 2025 अखेर कार्डसंख्या व लोकसंख्या

• ठाणे जिल्ह्या(ग्रामीण) क्षेत्राकरीता मासिक धान्याची आवश्यकता (नियतन) (आकडे क्विंटलमध्ये)

शिधापत्रिका अर्ज नमुना
https://rcms.mahafood.gov.in/

शिधापत्रिका व्यवहार आणि शिधापत्रिका संबंधित तपशील तपासण्यासाठी
https://mahaepos.gov.in

तक्रार
https://mahafood.gov.in/
https://mahafood.gov.in/service-category/online-grievance-redressal-system/

• कार्यालयाचा पत्ता:-
  दुसरा मजला, नियोजन भवन,
  जिल्हा पुरवठा कार्यालय ठाणे,
  कोर्ट नाका, ठाणे पश्चिम

• दूरध्वनी क्रमांक :- 022-25345216
• ई-मेल:- thanedso25345216@gmail.com